O gustach się dyskutuje

Dzisiaj krócej, bo i pogoda za oknami niespecjalnie skłania do przesiadywania przed ekranem monitora i wczytywania się w wypociny (niemal dosłownie) zmęczonego ogrodniczą aktywnością 17-latka. Autor jednak w przerwie między grabieniem zgniłych jabłek (wszystkie drzewa z uciechą obrodziły w tym samym sezonie), a pieleniem osobistego klombu postanowił zasiać coś więcej niż ziarna nasturcji.

To naturalnie dość karkołomne nawiązanie do siania wątpliwości w czytelniku. Poruszany temat może być bowiem mocno kontrowersyjny. Ale czy nie po to powstał 'progresywny', by autor mógł z pełną swobodą wyrazić swoje pokrętne przemyślenia?

Ich temat zdradza tytuł postu. Parafraza popularnego powiedzenia jest w pełni świadoma i celowa. Wszystko w imię obalenia absurdu, jaki niesie za sobą oryginał. O gustach się nie dyskutuje? To w takim razie czego dotyczy zdecydowana większość rozmów? Co stanowi podstawę dyskusji jeśli nie wymiana poglądów? Komunikując się, non-stop mówimy o tym, co lubimy, a czego nie, co uznajemy za istotne, pomijając rzeczy spychane przez nas na dalszy plan. Przecież bez polemiki nie zaistniałyby ani relacje międzyludzkie, ani człowieczy rozwój.

Podsumowanie mamy za sobą, czas na wstęp. Prawda jest taka, że powiedzenie 'o gustach się nie dyskutuje' funkcjonuje doskonale jako zamiennik wspominanego w jednym z poprzednich postów 'zw'. Gdy argumenty w DYSKUSJI odpływają bezpowrotnie, a usta otwierają się jedynie by ułatwiać oddychanie przy narastającym zdenerwowaniu - najłatwiej jest się powołać na savoir vivre i okrutnie zgasić rozmówcę wspomnianymi słowami. Bo przecież 'zasady komunikacji i kultury mówią o tym, aby nie polemizować z czyjąś opinią jeśli się z nią nie zgadzamy'. Cały spór jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki upada, a jedyną właściwą opcją staje się rozmowa o pogodzie.

Naturalnie doskonale działa to również w drugą stronę, jako obrona przed idiotami chcącymi za wszelką cenę narzucić własne zdanie. W końcu bariera między sugestią, a wmuszaniem zaciera się wraz z utratą argumentów. Wtedy faktycznie, nawet wbrew własnemu myśleniu lepiej rzucić 'o gustach się nie dyskutuje' i patrzeć jak spocony już od piania zachwytów nad własnymi poglądami rywal ugina się pod naszą znajomością reguł kultury osobistej.

Nie zapominajmy też, że gust, a więc ‘subiektywna tendencja do wyższego oceniania pewnych wartości, a niższego innych’ nie klaruje się w momencie przecięcia pępowiny i od tego czasu nie ulega zmianie. Od opuszczenia matczynego łona do wynajęcia sosnowej czy dębowej kwatery kilka metrów pod ziemią mija sporo czasu. Czasu, dzięki któremu nasz smak, poczucie piękna zdąży zmienić się nieskończoną ilość razy. Dlatego głupim jest ten, który chroni swoje gusta przed ewolucją. Tym bardziej, że takowa i tak jest nieodwołalna i nastąpić musi. A dyskusja, wymiana poglądów może ją jedynie uszlachetnić i popchnąć na ‘właściwe’ tory.

Choć, czy ‘właściwe tory’ istnieją? Co normalne, każdy z nas uznaje swój gust za wyszukany i w pełni właściwy, bo przecież nie zmusimy się do polubienia czegoś, co budzi naszą odrazę. Zaufanie do własnych poglądów buduje pewność siebie i jedynie człowiek żyjący w obawie przed własnym cieniem mógłby takowego nie posiadać. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, by otworzyć się na świat i posłuchać tego, co inni mają do powiedzenia na dany temat. By daleko nie szukać: temat muzyczny. W myśl zasady ‘o gustach się nie dyskutuje’ rozmowa przebiegałaby mniej więcej na poziomie:

- Czego słuchasz?

- Linkin Park, a Ty?

- King Crimson.

- Aha.

To sobie podyskutowaliśmy. Brak jakiejkolwiek opinii wydanej przez żadną z osób = wierność przytoczonej wyżej regule. Na deser mamy jeszcze idealny uśmiercacz rozmowy – ‘aha’. Czy powyższa dyskusja coś wniosła w gusta któregokolwiek z rozmówców? Naturalnie nie. Nietrudno jednak wywnioskować, że zarówno jeden, jak i drugi stracili sporo muzycznych przyjemności i okazję do poszerzenia swoich horyzontów.

Nie ma sensu na siłę tworzyć przykładowej dyskusji zgodnej z tytułem postu. Wierzę bowiem, że każdy z nas w takowej nie raz uczestniczył. Prawda jest taka, że i ja sam zatrzymałbym się na poziomie indie rocka i nie brnąłbym dalej w muzykę (choć naturalnie nie tylko o niej mowa), gdyby nie właśnie wymiana poglądów. Naturalnie nie pozbawiona ‘kurew’ i torpedujących zewsząd (tym razem na szczęście – niedosłownie) męskich genitaliów. Gdy jednak nie dało się przemówić do rozsądku polubownymi metodami, należało wytoczyć cięższą słowną artylerię. I wcale nie uwłaszczyło to mojemu ego. A zaspamowana linkami z YT (oraz wspomnianymi kurwami i chujami) skrzynka odbiorcza posłużyła za wjazd na nową, muzyczną drogę.

To naturalnie przykład. Dla mnie jednak w pełni potwierdza regułę, że o gustach dyskutować należy. Zamykanie się we własnym, hermetycznym świecie doprowadzi zarówno do ‘fanatyzmu’ na punkcie własnych upodobań, jak i umysłowej stagnacji. Nawet stwierdzenie ‘to, co robisz/czego słuchasz jest chujowe’ będzie bardziej wartościowym od ‘to kwestia Twojego gustu, czego słuchasz/co robisz – najważniejsze to żyć w zgodzie z własnymi upodobaniami’. Bo dojdziemy w końcu do sytuacji, kiedy bezgraniczna tolerancja doprowadzi do przytakiwaniana gwałcenie dzieci.

I słuchanie Skrillexa.